Χρυσός: όλα όσα πρέπει να ξέρουμε

Από τότε που ανακαλύφθηκε ο χρυσός (πριν από τουλάχιστον 4 χιλ. χρόνια), χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα τόσο στην κοσμηματοποιία όσο και στις συναλλαγές μεταξύ των ανθρώπων. Η σημαντικότητά του φαίνεται από το γεγονός ότι μέχρι και το 1971 ίσχυε παγκόσμια ο κανόνας του χρυσού (γνωστός και ως Bretton Woods), ένα σύστημα το οποίο προσδιόριζε σταθερές ισοτιμίες μεταξύ των
νομισμάτων των χωρών που συμμετείχαν σε αυτό.

Αν και μετά το 1971 το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα γίνεται πιο σύνθετο και δείχνει να απαγγιστρώνεται από την ισοτιμία των νομισμάτων με τον χρυσό και τα αποθέματα της κάθε χώρας σε αυτόν, εν τούτις η σταθερή αξία του στον χρόνο αποδεικνύεται από την άνοδο της τιμής του κάθε φορά που υπάρχει παγκόσμια οικονομική κρίση ή πολιτική αστάθεια.

Επειδή όμως είναι γνωστό πως ότι λάμπει δεν είναι χρυσός, το παρακάτω άρθρο μας δίνει ότι πληροφορίες χρειάζεται να ξέρουμε σχετικά με το πώς μετράται και πώς συμβολίζεται η καθαρότητα του χρυσού, αλλά και τι ισχύει σχετικά σε διάφορες χώρες (
πηγή: Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού http://www.gold.org)

Διαβάζοντας το παρακάτω άρθρο, αντιλαμβάνεται κανείς πόσο σημαντικό είναι η αγορά χρυσών κοσμημάτων αλλά και χρυσού γενικότερα να γίνεται από γνωστές και αξιόπιστες επιχειρήσεις του χώρου.

Χρώμα

Κατά τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, ο χρυσός απέκτησε μεγάλη αξία κυρίως χάρη στη λάμψη και την φυσική του ομορφιά. Γι’ αυτά του τα χαρακτηριστικά αρκετοί πολιτισμοί πίστευαν ότι ο χρυσός αντιπροσώπευε τον Ήλιο.

Ο κίτρινος χρυσός εξακολουθεί να είναι ο πιο δημοφιλής, αλλά σήμερα ο χρυσός είναι πλέον διαθέσιμος σε μια ευρεία παλέτα χωμάτων. Η διαδικασία δημιουργίας ενός κράματος χρυσού – αναμιγνύοντας άλλα μέταλλα με καθαρό χρυσό 24 καρατίων – δίνει στον εύπλαστο χρυσό μεγαλύτερη αντοχή, αλλά μπορεί να αλλάξει και το χρώμα του.

Ο λευκόχρυσος για παράδειγμα δημιουργείται με την ανάμιξη καθαρού χρυσού με λευκά μέταλλα όπως το παλλάδιο και το ασήμι. Ο λευκόχρυσος έχει μεγάλη ζήτηση τα τελευταία χρόνια και αποτελεί πλέον σχεδόν αποκλειστική επιλογή για βέρες στις ΗΠΑ.

Η ανάμιξη με χαλκό έχει σαν αποτέλεσμα ο χρυσός να αποκτά μια απαλή ροζ απόχρωση, ενώ πιο ασυνήθιστα χρώματα όπως μπλε και μωβ μπορούν να προκύψουν από την οξείδωση του χαλκού ή από άλλα οξείδια στην επιφάνεια του κράματος χρυσού. Ο μαύρος χρυσός για παράδειγμα προκύπτει από οξείδια κοβαλτίου.

Καράτια (*)

Το βάρος του χρυσού μετριέται σε ουγγιές troy (1 ουγγιά troy = 31,1034768 γραμμάρια). Η καθαρότητά του όμως μετριέται σε “καράτια”.

Τα καράτια μετρούν την καθαρότητα του χρυσού σε ένα κράμμα χρυσού με άλλα μέταλλα. 24 καράτια (100%) είναι ο το ανώτερο όριο, που σημαίνει ότι ο χρυσός δεν έχει αναμειχθεί με άλλα μέταλλα. Άρα 18 καράτια για παράδειγμα, σημαίνει ότι το κράμα χρυσού αποτελείται από 75% χρυσό και 25% άλλα μέταλλα, όπως χαλκός ή ασήμι.

Ο κατώτερος αριθμός καρατίων που επιτρέπεται να έχει ο χρυσός για να θεωρείται χρυσός, ποικίλει από χώρα σε χώρα. Στις ΗΠΑ, 10 καράτια είναι το νόμιμα ελάχιστο επιτρεπτό όριο, με τον χρυσό 14 καρατίων να είναι ο πιο δημοφιλής. Σε Γαλλία, ΗΒ, Αυστρία, Πορτογαλία και Ιρλανδία, τα 9 καράτια είναι το ελάχιστο επιτρεπτό όριο για να θεωρηθεί χρυσός. Στην Δανία και την Ελλάδα, το ελάχιστο όριο αντίστοιχα είναι τα 8 καράτια.

(*): ”
Kεράτιον” σήμαινε στα αρχαία ελληνικά τους σπόρους του χαρουπιού, που επειδή ήταν ομοιόμορφοι στο μέγεθος και στο βάρος, προσφέρονταν σαν ζύγια σε ζυγαριές ακριβείας, όπως αυτές που ζύγιζαν χρυσαφικά, και από εκεί φτιάχτηκε, με μεσολάβηση Αράβων και Ιταλών, η λέξη Καράτια. (πηγή: https://sarantakos.wordpress.com)

Καθαρότητα

Η καθαρότητα είναι ένας άλλος τρόπος μέτρησης του χρυσού και αντιπροσωπεύει την περιεκτικότητα ενος κοσμήματος σε χρυσό, εκφρασμένη ανά χίλιες μονάδες. Όταν αυτός ο αριθμός χαράσεται σε κάποιο κόσμημα, συνήθως δεν χρησιμοποιείται το διαχωριστικό σημείο των δεκαδικών, όπως θα δούμε παρακάτω.

Αυτός ο πίνακας περιέχει παραδείγματα της σύνθεσης των κραμάτων χρυσού, ανάλογα με τα καράτια:

		Καράτια	Χρυσός (Au)	Ασήμι (Ag)	Χαλκός (Cu)	Ψευδάργυρος (Zn)
Κίτρινος Χρυσός		9k	37.5%	42.50%	20%
Κίτρινος Χρυσός		10k	41.70%	52%	6.30%
Κίτρινος Χρυσός		14k	58.30%	30%	11.70%
Κίτρινος Χρυσός		18k	75%	15%	10%
Κίτρινος Χρυσός		22k	91.70%	5%	2%	1.30%
Λευκός Χρυσός		9k	37.5%	62.5%
Λευκός Χρυσός		10k	41.7%	47.4%		0.9%
Λευκός Χρυσός		14k	58.30%	32.20%
Λευκός Χρυσός		18k	75%
Λευκός Χρυσός		22k	N/A	N/A	N/A	N/A
Ροζ Χρυσός		9k	37.5%	20%	42.5%
Ροζ Χρυσός		10k	41.70%	20%	38.3%
Ροζ Χρυσός		14k	58.30%	9.2%	32.5%
Ροζ Χρυσός		18k	75%	9.2%	22.2%
Ροζ Χρυσός		22k	91.7%		8.40%

Διευκρινίσεις:

Οι παραπάνω συνθέσεις μετάλλων στα κράματα χρυσού, είναι αυτές που συνήθως χρησιμοποιούνται στην βιομηχανία κοσμημάτων για να καταλήξουν στους συνδυασμούς χρωμάτων / καρατιών που φαίνονται στον πίνακα, αλλά δεν είναι οι μόνες.

Οι συνθέσεις λευκόχρυσου του παραπάνω πίνακα δεν περιλαμβάνουν το νικέλιο. Τα κράματα λευκόχρυσου με νικέλιο είναι ελάχιστα, ενώ συνήθως περιέχουν άλλα βασικά μέταλλα όπως χαλκό και ψευδάργυρο.

Παρακάτω βλέπετε τα συνήθη standards καθαρότητας που χρησιμοποιούνται:

.375 = 9 καράτια (ΗΒ και Καναδάς)

.417 = 10 καράτια

.583 (.585) = 14 καράτια

.750 = 18 καράτια

.833 = 20 καράτια (Ασία)

.999 (1000) = 24 καράτια καθαρού χρυσού

Στην πραγματικότητα, τα 14 καράτια θα έπρεπε να είναι 583 (14/24 = ,583333), αλλά οι περισσότεροι κατασκευαστές έχουν υιοθετήσει την Ευρωπαϊκή πρακτική να φτιάχνουν χρυσό 14Κ ελάχιστα παραπάνω από 14Κ. Γι’αυτό στα περισσότερα κοσμήματα 14Κ αναγράφεται καθαρότητα 585.

Αντίστοιχα, τα 24Κ θα έπρεπε να είναι 1,0 (24/24 = 1,0). Στην πράξη όμως υπάρχει σχεδόν πάντα μια μικρή πρόσμιξη σε κάθε χρυσό, που μπορεί να ραφιναριστεί σε ένα επίπεδο καθαρότητας που φτάνει τα 999,9 ανά χίλια μέρη. Αυτό αναγράφεται ως 999,9.

Οι αποδεκτές αποκλίσεις καθαρότητας διαφέρουν από αγορά σε αγορά. Στην Κίνα για παράδειγμα, ο όρος Chuk Kam (στα καντονέζικα σημαίνει “καθαρός χρυσός” ή σε ελεύθερη μετάφραση “πλήρης χρυσός”) που χαρακτηρίζει τις περισσότερες πωλήσεις χρυσού είναι ορισμένος στο 99,0% καθαρότητας χρυσού, με δυνατότητα απόκλισης 1%.